Shadow and Bone, ilk sezonu 2021 yılında yayınlandığında beni pek çok açıdan oldukça heyecanlandıran bir proje olmuştu. Dizinin Netflix’in yayınladığı diğer fantastik ve genç yetişkin dizilerinden hem prodüksiyon hem de senaryo olarak çok daha iyi bir yerde olduğunu düşünmüş ve Grisha Evreni konusunda meraka kapılıp, özellikle diziyi izlerken çok sevdiğim Crow ekibinin roman serisinde ne yaptıklarını öğrenmek için evrenin tüm romanlarını alıp yaklaşık iki ay gibi bir sürede 7 romanlık serinin tamamını bitirmiştim.
Shadow and Bone’un ilk sezonu yayınlandığından bu yana pek çok şey değişti. En başta dünya olarak bir pandemi atlattık. Netflix bazında da bir çok değişim yaşandı. Platformun abone sayısı ve profili, izlenme sayılarını ölçme ve değerlendirme şekli gibi pek çok elementi değişti. Ve dürüst olmak gerekirse bu değişimlerin yanı sıra genel izleyici, pandemi döneminde izlediği onlarca diziden biri olan Shadow and Bone’u unuttu. Diziyi izlediğinde heyecana kapılıp uğruna 7 roman okuyan ben bile okuduğum romanların ve dizinin kendisinin çoğu detayını bu süre içinde unuttum. Bu nedenle dizinin ikinci sezondaki görevi aslında sadece kendini izletmek değil, tekrardan bir izleyici kitlesi kazanmak. Peki bunu başarabilir mi, işte o kısım birazcık karışık.
Dizinin Sezon İçindeki Temposu
Biliyorum ki sevdiği işleri tekrar tekrar izlemekten zevk alan milyonlarca insan var ancak ben bunlardan biri değilim. Bu nedenle dijital platformların dizilerin yeni sezonlarını yavaş onaylaması sonucu büyük prodüksiyonlu işlerin 2 yıl aralıklı gelmesi beni her zaman zorlayan bir öge. Netflix dizinin ön izlemesini verdiğinde de sezonun resmi olarak yayınlanmasına aslında uzun bir süre olmasına rağmen ilk sezonu yeniden izlemeye kalkışmadım bu nedenle. Zaten evrenle ilgili tüm romanları da okuduğumu göz önünde bulundurunca sezonu izlemek çok da zor olamazdı, değil mi? Kesinlikle başıma geleceklerden habersizdim… Dizi ekibi 14 Mart tarihinde yayımlanan EW röportajında bu durumdan bahsetmiş olsalar da hali hazırda sezonu bitirmiş olan benim için çok geç bir uyarı verildi, Shadow and Bone’un 2. sezon 1. bölümü kesinlikle aslında 1. sezon 9. bölüm gibi çekilmiş.
Az önce bahsettiğim uzun aralar nedeniyle diziler çoğunlukla yeni sezonlarının ilk bölümlerinde biraz önceki sezonu hatırlatarak, yavaş açılırlar. Buna eminim ki hepimiz alışkınız. Ancak Shadow and Bone senaristleri bir nedenden bunu tercih etmemişler ve bölüm ilk saniyesinden itibaren inanılmaz bir tempo ile açılıyor. Siz önceki sezonda neler olduğunu hatırlamaya çalışırken de olayları anlayıp takip etmek oldukça zorlaşıyor. Örneğin ben Alina’nın köprücük kemiklerine monte edilen geyik boynuzlarını çıkardılar mı yoksa terzi bir Grisha mı gizledi, gizlediyse kimdi diye birkaç bölüm düşündüm ki sezon boyunca da bu sorumu yanıtlayacak tek kelime edilmediğinden kendim açıp bakmak zorunda kaldım.
Kısaca dizi ikinci sezona; sizin ilk sezona dair tüm bilgilerinizin tam olduğunu varsayarak, adeta birinci sezon finalinden sonra ara vermeden bir sonraki bölüme geçmişsiniz ve sezon kaldığı yerden devam ediyormuş gibi başlıyor ve devam ediyor. Hal böyle olunca da ilk sezonu yeniden izlemeden diziyi özellikle ilk bölümlerde takip etmek oldukça zor oluyor. Bu tercihi seyirciyi önce ilk sezonu da izlemeye itmek ya da ilk sezona da başlayacak büyük bir yeni kitle kazanacaklarını düşünerek mi yaptılar bilmiyorum ancak bence dizinin kendisini dezavantajlı duruma getiren ve sezonu ilk bölümlerde yarım bırakmaya neden olabilecek tarzda bir tercih olmuş.
Uyarlama Konusundaki Tercihler
Sezonda bir diğer enteresan senaryo tercihi ise uyarlama açısından yapılmış. Diziyle ilgili haberleri takip edenler biliyordur ki bu sezon Shadow and Bone üçlemesinin son iki kitabı olan Kuşatma ve Fırtına ile Çöküş ve Yükseliş’in ikinci sezonda aynı anda uyarlanacağı zaten açıklanmıştı. İlk sezon ise dizinin adını da veren serinin ilk kitabı Gölge ve Kemik’ten uyarlanmıştı. Açıkçası buraya kadar kağıt üzerinde pek bir problem yok. Çünkü kitapları okumuş biri olarak Alina’nın düşüncelerinin romanlarda büyük yer kapladığının zaten farkındaydım. Bundan kaynaklı olarak durağan geçen sahnelerin çıkarılabileceğini ve romanların birleştirilmesinin dizinin temposu açısından yararlı olabileceğini düşünüyordum.
Ancak bu iki romanın yanı sıra dizide aslında roman serisinde yer almayan ve kendilerine ait aynı evrende geçen bambaşka bir roman serisine sahip Kargalar ekibi de bulunuyor ki bu onların da bir hikayeye ihtiyaçları olduğu anlamına geliyor. Bu noktada da aslında 2 roman uyarladıklarını açıklasalar dahi Kargalar Meclisi ve Sahte Krallık romanlarının bir kısmını da uyarlamaya başlıyorlar. Böyle olunca dizinin elinde olan süre kesinlikle koltuğunda taşımaya çalıştığı 3 karpuza yetmiyor ve çok hızlı şekilde aslında bize iki ayrı dizi izletmeye başlıyorlar.
Dizinin ilk 4 bölümünde Kuşatma ve Fırtına ile Kargalar Meclisi’nin belli bir kısmı işleniyor. Bu noktada Kargalar dizide olmasına rağmen tamamen kendi maceralarını yaşadıklarından ben gerçekten de birbiriyle montajlanmış iki ayrı dizi izliyormuş hissi yaşadım. Zaten birini diğerinden çıkarıp montajlarsanız hiçbir bilgi eksikliği yaşamadan ayrı bir dizi izler gibi izleyebileceğinize eminim ki bu da izlendiği dakikaya göre sezon onayı alan bir dizi için yapılabilecek en aptalca tercih herhalde. Kendi kitlenize sevdiği gruba göre bölümün sadece yarısını izleyerek sadece kendi sevdikleri karakterlerle ilgili tam bir hikaye elde etme imkanını ellerinizle veriyorsunuz resmen. Bu şekilde ilerleyen ilk 4 bölümden sonra 5’inci bölüm itibari ile ise Çöküş ve Yükseliş’e geçilip Kargalar ekibi de ana hikayeye katkı sağlayıp sonda büyük final için herkesle birleşebilecekleri yeni bir hikayeye başlıyorlar. Yani 5. bölümde elimizde uyarlanmaya çalışılan roman ve hikaye sayısı 4’e yükseliyor.
Sezona başlarken tüm bölüm konularını okuduğum, 4. bölüm itibariyle de 2. romanın ve Kargalar’ın maceralarının sonuna geldiğimizi gördüğüm için ilk bölümden yaklaşık 6. bölüme kadar diziyle ilgili üzerimde oluşan izlenim Shadow and Bone’un 8 bölüm sonunda tamamlanacağı ve bize Kargalar Meclisi spinoff dizisi için bir yol açarak final yapacakları yönündeydi. Ancak yazarların başka planları varmış çünkü dizi aslında 7. bölümde tüm arkını tamamladı ve 8. bölüme beni ‘Eee 1 saat ne anlatacaklar?’ sorusuyla geçirdi.
Peki ne anlattılar? Uyarladıkları 3 roman azmış gibi 4. bir romanın konusuna, Yara İzi Kralı’na giriş yaptılar ve aslında benim varsaydığımın aksine diziyi final yapma niyetleri olmadığını kesin şekilde hissettirmiş oldular. Bu da başlı başına bir problem bence çünkü zaten hali hazırda uyarladıkları 2 roman hikayesini bu kadar aceleye getirmelerinin hiçbir anlamı olmuyor bu hamle sonunda. 4. romana giriş yapmalarının yanı sıra final bölümünde Kargalar Meclisi romanının ana konusunun da başlangıcını gördük. Fakat sezonun bitişi bu iki diziyi ayırmaya pek niyetleri olmadığını beni bir fan olarak en çok üzecek şekilde kendini hissettirdi maalesef.
Hikaye Anlatımı
Paragraflardır açıkladığım bu senaryo tercihlerinin de 8 saat için çok fazla olmaları dışında çok büyük bir sorunları daha var. Çok kötü şekilde aktarılıyorlar. Ben genel olarak uyarlamalarda sahnelerin alınıp kendi versiyonlarının yaratılmasına sinirlenmiyorum çünkü başka bir iş yapıyorsanız ve bunu yeni insanlar yazıyorsa kendi vizyonlarını yansıtmalılar. Bu değişim okuyup sevdiğimiz şeyi de kötüleştirmiyor, bence alternatif bir evren versiyonunu oluşturuyor. Ancak Shadow and Bone üçlemesi açısından yapılan her bir değişiklik dizinin, romanın daha da kötü bir versiyonu olmasını sağladı ki şunu da belirteyim, ben roman serisini de çok başarılı bir seri olarak da görmüyordum…
Bu iki roman uyarlanırken yazılan senaryo, romanların kendisinden değil de romanları okuduktan sonra birinin çıkardığı kitap özetinden uyarlanmış gibiydi. Her sahne üstün körüydü, hiçbir olayın derinleşmeye fırsatı yoktu. Romantik dinamikler oluşuyor ama Alina ve Mal’ın geçen sezon temeli atılan ilişkisi dışında hepsi sadece bir sonraki satırdı karakterler öyle yazıldığı için varlar. Bir yandan da dizi sanki sizin kitapları okuduğunuzu varsayar bir havaya sahip. Olayların derinliğini, Alina’nın ne düşündüğünü vs kitaplardan bilmeniz gerekiyormuş gibi hissediyorsunuz ve ben diziyi de kitaptan yola çıkarak izledim. Ve bazı sahnelerde Alina böyle bakarken şunu düşünüyordu derken buldum kendimi çünkü bu özet halinin ve yapılan çok büyük değişikliklerin yanı sıra bazı sahneler de birebir romanlardaki diyalogları da kullanmışlar ya da çok az değişiklik yapmışlar.
Kargalar kısmına geldiğimizde ise bence yapılan en kötü tercih, diziyi beklerken en çok izlemek istediğim şeyle aynı. Kaz Brekker’ın geçmişini anlatmaya karar vermeleri… Kaz’ın geçmişi 4 bölüm boyunca flashback sahneleriyle anlatılıyor. Sinir bozucu bir şekilde geçen sezon kapı gibi sağlam olan Kaz, bu sezon yaptığı her şeyde geçmişiyle ilgili bir şeylere geri dönmeye başlıyor. Kargalar Meclisi romanında Leigh Bardugo da benzer bir teknik kullanıyordu ancak bence bu teknik dizide iyi işlemiyor çünkü romanların aksine bu geçmiş sahneleriyle çok fazla detay da görmüyoruz ve sekanslar tam olarak görevini yerine getiremiyor. Mesela Kaz’ın fiziksel temas konusunda sorun yaşamasının en büyük nedeni olan sahneyi, yani düştüğü durumdan nasıl kurtulduğunu görmüyoruz ya da bastonunu almasına neden olan sakatlanma ve bastonunu neden aldığını da görmüyoruz. Üstelik bu sahneler çok kötü şekilde girip çıkıyorlar ki Kaz benim Grisha evreninde en sevdiğim karakter olmasına rağmen izlemek hoşuma gitmedi.
Bunun haricinde Kargalar’ın dinamiklerini ve yazılan sahnelerini genel olarak sevdim. Kitaplarını sevenleri mutlu edecek birebir replik repliğe olan sahneleri var sezon boyunca ancak bazı beklenen konuşmaların gerçekleşmesini engelleyecek tercihler de yapılmış. O tercihler benim canımı çok sıkmadı daha önce de belirttiğim gibi uyarlamalarda öz korunduğu sürece farklılığa karşı olmadığım için ama canı sıkılacaklar olduğunu da biliyorum.
Gelelim son bölüme; ben son bölüme ulaştığımda genel olarak senaryo yazımı, yönetmenlik, bazı oyunculukları ve görsel efektleri kötü bulsam dahi 5. bölümden itibaren dizinin biraz daha toparladığını, Kargalar kısımlarının da sezon genelinde daha izlenilebilir olduğunu düşündüğümden spinoff fikrine açık ve 1 saat boyunca ne anlatacaklarını merak ederek girdim. Bölümü bitirirkense evrenin de hayranı olmamla birlikte normalde asla yapmayacağım bir şekilde ekrana düzenli olarak, ‘Napıyorsunuz??’ diye bağırıyordum. Bir dizi 60 dakika içinde romanlarda yapılan her şeyi yapılabilecek en korkunç şekilde nasıl yıkabilir, Shadow and Bone’un 8. bölümü bu size özenle gösteriyor. Bölüm hem Çöküş ve Yükseliş finalini değiştiriyor hem Yara İzi Kralı’nın ana hikayesini temelde değiştirecek hamleler yapıyor hem de Kargalar Meclisi uyarlamasına giden yolda Kargalar ekibini temelden sarsıyor. Size de aslında planlanın en başından beri Shadow and Bone hikayesine final vermek ve Six of Crows dizisi çekmek değil; çoğunluğu romanlardan bağımsız olan bir 3. sezon çekmek olduğunu belli ediyor. Geriye ise sevdiğiniz romanlarda önemli olan her şeyin paramparça edilişini izlemenin hüznü kalıyor…
