Mulan: Sadık Cesur Dürüst

Dünya genelinde süregelen korona virüs salgınıyla askıya alınan tüm filmler önce Tenet daha sonra ise Mulan ile yavaş yavaş vizyona girmeye başladı. Disney’in her ülke için farklı bir pazarlama stratejisi yürüttüğü ve Disney+’ın hizmet verdiği çoğu ülkede satışa çıkan Mulan, ülkemizde ise 4 Eylül’de vizyona girdi. Ben de vizyona girer girmez izleme fırsatı bulduğum 1998 yapımı aynı adlı Disney animasyonundan uyarlanan Mulan’ı sizler için inceledim.

Hua Mulan Kimdir?

Çoğumuzun Disney’in meşhur animasyon filminden tanıdığı Mulan, aslında bir Çin halk hikayesi kahramanı. Milattan sonra 300 – 500 yıllarında yaşadığına inanılan Hua Mulan, kayıtlarda ilk kez Ballad of Mulan şiirinde yer alıyor.

Gerçek bir kişi mi yoksa sadece bir halk hikayesi kahramanı mı olduğu net bir şekilde bilinmeyen Mulan; Ballad of Mulan‘a göre babası çok hasta ve yaşlı, erkek kardeşi ise henüz çok küçük olduğu için onların yerine savaşa katılmak üzere askere gidiyor. 10 yıl süren savaşın ardından kendine teklif edilen konumu reddeden Mulan, evine geri dönmek için bir at istiyor.

Evine döndüğünde kendi kıyafetlerine bürünen Mulan’ı günlük giysileriyle gören 12 yıldır birlikte yaşadığı asker arkadaşlarıysa onun kadın olduğunu yeni keşfetmenin şaşkınlığını yaşıyor.

Disney’in Gözünden Mulan

Mulan’dan bahsederken Disney’in bu efsaneye ilk dokunduğu ve o tarihten beri Mulan’ı prenses evrenine dahil ederek markalaştırdığı 1998 yapımı müzikal animasyondan da bahsetmezsek olmaz. Ming-Na Wen’in Mulan’a sesini verdiği film, efsaneden ilham alarak oluşturuluyor.

Filmde, efsane ve live-action uyarlamasının aksine karakterin asıl adı olarak geçen Hua Mulan adı kullanmak yerine Fa Mulan adı kullanılıyor.

Mulan her ne kadar bir prenses olmasa da film, Disney’in prenses temalı diğer animasyon filmlerine benzer şekilde pek çok fantastik öge içeriyor. Yine prenses filmlerinde çokça karşılaştığımız şekilde ana karakterimize de insan olmayan iki canlı eşlik ediyor. Bunlardan biri bir cırcır böceği olan Cri-Kee iken diğeri ise Çin Ejderi Mushu. İkili animasyonda filmin mizah yönünü üstleniyor. Filmin müzikal türünde olması ise karakterlerin ruh hallerini net bir şekilde anlamanıza yardımcı oluyor. Aynı zamanda da filmi daha tempolu bir hale getiriyor.

2020 uyarlamasına döndüğümüzde ise Fa ailesinin koruyucu ruhu Mushu, yerini bir anka kuşuna bırakıyor. Cri-Kee ve Mushu, yeni filmde yokluğu en çok hissedilen değişiklik oluyor.

Animasyon filmin değil de Çin halk hikayesinin beyaz perdeye uyarlanması amacıyla yapılan bu değişiklik, yerine daha etkileyici bir fikir konmayınca filmin zayıflamasına neden oluyor. Müzikal ögelerin de çıkarılmasıyla film bize Mulan’ın hislerini geçiremez hale geliyor. Zaten animasyonun aksine Mulan’ın kendini gelin olmaya uygun hissetmemesi ve askere gitmeye karar vermesi gibi olaylara çok fazla zaman da ayrılmıyor. Bu noktada animasyon ile bütünleşen Reflection‘ın yokluğu da çok net hissediliyor.

Peki filmin tek eksikliği bu iki şey mi? Maalesef ki değil.

Müzik Kullanımı

Disney’in orijinal filminin müzikal türünde olduğu göz önünde bulundurulunca müzik kullanımına değinmeden geçmek istemedim. Disney filmin reklam kampanyasını yürütürken de orijinal filmde de Reflection’ı seslendiren Christina Aguilera ve Coco Lee‘nin şarkıyı yeniden yorumladığı versiyonlarını yayınladı. Ayrıca Christina Aguilera, film için yeni bir şarkı daha seslendirdi, Loyal Brave True.

Reklam kampanyasında müziğin ön plana çıkması ve eski seslerin yeniden proje için bir araya gelmesi bende filmin animasyona saygı duruşunda duracağı ve iyi bir müzik kullanımına sahip olacağı izlenimini oluşturmuştu. Fakat üzülerek söylemem gerek ki filmde aklımda kalan tek bir melodi olmadı. Eski albümdeki soundtrack mı kullanıldı yoksa yeni besteler yapıldı mı, hangi sahnelerde müzik vardı; filmin müzik kullanım şekli zihnimde bu sorulara yanıt olabilecek en ufak bir iz bırakmadı. Hal böyle olunca da filmin en başarısız bulduğum noktası tahmin edebileceğiniz gibi müzik kullanımı yönünde oldu.

Ayrıca belirmeliyim ki Christina Aguilera’nın film için seslendirdiği iki parçanında tanıtımının çok fazla yapıldığı halde sadece credit kısmında kullanılması benim için ayrı bir hayal kırıklığı oldu.

Yeni Ögelerin Hikayeye Yedirilmesi

Açıkçası filmin en büyük problemlerinden biri hikayenin yeniden uyarlanış kısmında başlıyor. Fantastik ögeler barındırmayı tercih eden Mulan, bu ögelerin hiçbirine anlam katamıyor. Mushu yerine gelen ve sadece etrafta uçtuğunu gördüğümüz anka kuşu, bir çin ejderi olsa da hiçbir fark yaratmazdı bana göre. Film içinde bu kullanımı neden yaptıklarını size net bir şekilde söyleyen bir sahne var fakat izleyiciye geçirmekte zayıf kalıyor.

Filmin daha açılış sahnesinde bize söylediği şey Mulan’ın yetenekli, özel biri olduğu. Bu da açıkçası hem halk hikayesinde hem de animasyonda verilen en büyük mesajı ilk andan çöpe atıyor; sıradan bir kadının, kafasına koyarsa evlenmek yerine kendisi olarak ve çalışarak da ailesine onur getirebileceği. Çelimsiz ve tecrübesiz birinin bile mükemmel bir savaşçıya dönüşebileceği…

Yeni bir karakter olan cadının da yine filme yerleştirilme nedeni size izlerken net bir şekilde söylense de filme anlam katmak yerine var olan anlamı zayıflatıyor bana göre. Çünkü Mulan’ın güçlü olmak için başka bir kadın figürünü görmeye ihtiyacı yok.

Oyunculuklar

Mulan rolünü üstlenen Yifei Liu, dış görünüş olarak karakter için kesinlikle çok başarılı bir tercih. Asker kıyafetlerini giydiği anda genç oğlan çocuğu hissini size veriyor. Bu da kimsenin neden ondan şüphelenmediği konusunda ikna olmanızı sağlıyor. Fakat kendisinin ve diğer oyuncuların performanslarını göstermeleri için film çok fazla fırsat sunmuyor.

Örneğin Ip Man, Rogue One gibi filmlerden de tanıdığımız ve kılıç kullanmakta usta olan Donnie Yen, filmde belki de sadece 30 saniye süren bir kılıç sahnesi ve birkaç replik ile harcanıyor.

Filmin genelinde de Mulan dahil olmak üzere karakterler çok fazla konuşmuyor. Konuştuklarında da şahsen bir grup Çinli insanın Çin’de savaşırken aksanlı bir İngilizce konuşması an an filmden kopup olayı yadırgamama neden oldu.

Yönetmenlik

Filmin yönetmenliğini üstlenen Niki Caro, maalesef aksiyon sahnelerinin altından kalkmayı pek başaramıyor. İkinci yarı başladığında ve artık savaş alanına indiğimizde bu çok daha net bir şekilde kendini hissettiriyor.

Dövüş sırasında sürekli kamera açısı değişmeye başlıyor fakat açı değiştiği sırada olan olayları siz görmüyorsunuz. Atlayarak devam eden bir görüntüyü takip ediyorsunuz. Özellikle bu kadar büyük bütçeli bir işte elde olan görüntülerle sahneyi çıkartmaya çalışmışlar gibi durması film deneyimini negatif yönden etkiliyor.

Sonuç olarak;

Mulan 1998 yapımı animasyon filmin gölgesinde kalmaktan kurtulamıyor. Feminist bir yapım olduğunu düşünürken de hem halk hikayesinin hem de animasyonun en büyük mesajlarını yerle bir ediyor. Kendisi de çok net yeni bir mesaj vermeyi başaramıyor. Bir çok küçük kız ve erkek çocuğa ilham verebilecekken film maalesef Disney’in Rapunzel ile başlayıp Aladdin’e kadar başarıyla ilerlettiği feminist prenses filmleri serisinin iyi bir örneği olamıyor.

Peki siz Disney uyarlamalarını seviyor musunuz? Mulan’ı beğendiniz mi? İncelediğimiz diğer live-action Disney uyarlamalarına da göz atmayı unutmayın!