Yirminci yüzyılın sonunda, 1999 yılında vizyona giren The Matrix; bilimkurgu ve aksiyona kattıklarıyla devrimsel bir filmdi. Altında yattığı düşünülen alt metinler yıllarca sinemaseverler, Matrix hayranları ve hatta felsefeciler tarafından bile yüzlerce defa tartışıldı. Bu devrimsel filmin ardından 2003 yılında iki devam filmi (Matrix Reloaded ve Matrix Revolutions) vizyona girdi fakat iki film de ilk filmden sonra oluşan beklentiyi pek karşılayamadı. İlk filmin ardından neredeyse yirmi iki yıl geçtikten sonra serinin dördüncü filmi The Matrix Resurrections, bu hafta cuma günü (24/12/2021) vizyona girecek. Biz, içinde bir tane de after-credit barındıran filmi basın gösteriminde izledik ve sizler için “spoilersız” olarak inceledik.
Biten serilerin geri döndürüldüğü, eski karakterlerin geri çağrıldığı veya nostalji duygusunun arttığı günümüzde, yeni bir Matrix filminin bize neler sunacağı muammaydı. İkinci ve özellikle üçüncü filmi hayranlar ve sinemaseverler tarafından hoş karşılanmamış bir serinin yeni bir devam filmini beklemek de açıkçası garip bir duyguydu. “Acaba Lana Wachowski’nin gerçekten iyi bir fikri mi var?” sorusu, şüphesiz ki birçok sinemaseverin aklına geldi. Peki, filmden gerçekten “farklı” şeyler beklemeli miyiz? Açıkçası bu soruyu belirli dallara ayırmamız gerek. Çünkü izleyicilerin aklında sinematografi, senaryo ve aksiyon anlamında da cevabı beklenen bir soru bu. Öncelikle sinematografik olarak film, ilki kadar iddialı değil ama yine de birçok kişiyi bazı noktalarda tatmin edecektir. Pek fazla yenilik beklemez ve konuya odaklanırsanız bu kısım aklınıza pek takılmaz. Son yirmi dakikadaki sahneleri izlerken çoğu izleyicinin mest olacağından eminim.
İlk Matrix filminin şüphesiz en iyi yaptığı şeylerden biri olan aksiyon sahneleri ise serinin bu devam filminde bana göre biraz sönük kalmış. Son yirmi dakika dışında benim aklıma takılan ve diğer Matrix filmlerindeki aksiyonun yanına koyabileceğim herhangi bir sahne maalesef ki yok. Fakat bu noktadan pek bir şey beklemeli miyiz, açıkçası onun cevabını filmin fragmanlarından biraz olsun bulmak mümkün. Fakat yine de büyük ve devrimsel bir aksiyon bekleyerek filmin bu yönü yüzünden hayal kırıklığına uğramanız mümkün. O yüzden referans alacağınız noktanın odağını fragmanlar olarak belirlemek ve diğer Matrix filmlerinin devrimini burada aramamak, filmi izlerken ve incelerken size bir koz verebilir.
İlk üç filmin de en sevilen iki karakterini (Neo ve Trinity) canlandıran Keanu Reeves’in ve Carrie-Anne Moss’un oyunculuk performansları yerinde. Keanu Reeves beklediğimiz donuklukta ve Carrie-Anne Moss her zamanki gibi muhteşem. Keanu Reeves’i aksyion içindeyken görmeye çok alıştığımız için bu filmde de sanki yıllardır tanıdığımız birini işinin başında görüyor gibiyiz. Carrie-Anne Moss bu filmde biraz ikinci planda olmasına rağmen oynadığı sahnelerde çok başarılı. Ayrıca ikiliyi bir arada gördüğümüz ve aralarındaki sevgiyi vurgulayan sahneleri de beğendim. (Buraya bir parantez açmam gerek, The Matrix filminin sonunda gördüğümüz sevgi teması bu filmin de önemli yerlerine serpiştirilmiş. İlk filmin bu yönünü sevenlere duyurmadan geçmeyelim)
Diğer oyuncuların performanslarını da fena bulmadığımı söylemeliyim. Özellikle Jessica Henwick (Bugs) beni oyunculuk anlamında şaşırttı. Yeni Morpheus Yahya Abdul-Mateen II ise ilk filmdeki Morpheus Laurence Fishburne’ün yerini dolduramasa da oyunculuk anlamında elinden geleni yapmış. İlk filmdeki Morpheus’a benzer bir karakter bekliyorsanız muhtemelen hayal kırıklığına uğrayacaksınız çünkü yeni Morpheus’un dalga konusu olabilecek gerçekten çok sahnesinin olmasının yanında, hikayeye kattıkları da muamma. Neo’nun psikanalistini canlandıran Neil-Patrick Harris, başarılı oyunculuğunu burada da göstermeyi başarmış. Filmde, fragmanda gösterilenden çok daha farklı bir şekilde izleyeceğimizi de belirteyim. How I Met Your Mother’ın ikonik karakteri Barney’i zamanında dokuz sezon canlandıran birini farklı rollerde görmek göze biraz tuhaf gelebilir ama onu “Barney” olarak değil, Matrix’teki kişiliğiyle izlerseniz oyunculuğunu beğeneceğinizden eminim.
Gelelim filmin aslında en can alıcı ve beni en az tatmin eden noktasına: Barındırdığı fikir ve anlatmaya çalıştıkları.
Matrix’i ucundan kıyısından bilen, duyan herkesin aklına aslında tek bir şey gelir: Simülasyon. Matrix filmleri, aslında bu yaşadığımız “şeyi” değiştirip değiştiremeyeceğimiz üzerine fikir üretebileceğimiz uçsuz bucaksız bir alan. Üzerine gittikçe (özellikle ilk film The Matrix özelinde) derinleşen ve derinleştikçe bizi farklı yerlere götürebilen bu tema, serinin dördüncü filmi The Matrix Resurrections’da metalaşmaya çalışmış. Gerek bu fikir üzerine, gerekse de popüler kültürde film üzerinde oluşan söylentiler üzerine farklı noktalar barındıran “meta” bir giriş bölümü; aslında filmin ilk yarısında benim, yapıma dair oldukça heyecanlanmamı sağladı. Buna benzer bir işi korku alanında yapan ve türünün en iyi örneklerinden biri olan Wes Craven’ın New Nightmare filmi, işleyiş olarak bizi çok farklı yerlere götürmüştü. Hem iyi bir fikri vardı hem de bu fikri çok iyi işlemişti. Matrix Ressurections’un fikri ise hem çok parlak değil hem de bunu iyi işleyemiyor. Parlak olmamasını pek fazla eleştiremeyiz belki ama özellikle filmin “gelişme” bölümünde ciddi sıkıntılar var. Anlatmaya çalıştığı fikri derinleştirmeye çalıştıkça izleyiciyi sıkan ve tempoyu bu kısımlarda iyice düşüren yeni Matrix filmi, benim gözümde bu yönden maalesef sınıfta kaldı. Fakat olumlu birkaç bir şey eklemek de gerekirse, özellikle ilk The Matrix filmine yaptığı göndermeler beni az da olsa bu karmaşanın içinde tatmin etti.
Toparlayacak olursak beklentiyi düşük tutarsanız zevk alabileceğiniz bir film bu. Epik aksiyon veya devrim yaratma konusunda çok fazla bir beklentiye de girmemenizi öneririm. Renkler üzerinden anlatmaya çalıştıklarını, sinematografiyi takip etmek; benim gibi görselliğe önem veren seyirciler için oldukça eğlenceli. Fena olmayan bir fikri de var filmin fakat yukarıda da belirttiğim gibi maalesef bunu derinleştirirken ciddi sorunlar ortaya çıkıyor.
Film, bizim basın gösteriminde izlediğimiz tarihte (22/12/2021) HBO Max üzerinden de gösterime girdi. Sinemada gidip izlemek sizin tercihiniz. Azılı bir The Matrix fanıysanız veya ortaya çıkan eseri merak ediyorsanız tabii ki tercihinizi beyaz perdeden yana kullanmanızı tavsiye ediyorum. After-credit sahnesini ise beklemenize açıkçası hiç ama hiç gerek yok, Marvel filmlerini aratmayacak bir mizah anlayışındaki bu sahne bazılarınızı sinir bile edebilir.
Şu an vizyonda olan diğer filmlere dair kaleme aldığımız incelemelerimizi göz atmayı, haftalık bültenimize abone olmayı ve bizi sosyal medya hesaplarımızdan (Twitter, Instagram, Letterboxd) takip etmeyi unutmayın!
Patreon’dan destek olmak ve içeriklerimize erkenden erişmek için tıklayın.
