4. Bölüm
Bölüm tahliye çalışmaları ile başlıyor. Tahliye kararı sonunla alınmış ve bölge halkı tahliye ediliyor. Burada halka seçenek verilmiyor çünkü kalmaları durumunda radyasyonu kontrolsüz yayabilirler ve devlet risk almak istemiyor. Hatta o kadar risk almak istemiyor ki bazı bölgelerde rüzgarın yönü nedeniyle radyasyon yokken bile ölçüm yapmadıkları için bölgeyi tahliye ediyor. Tahliye edilenlerin içinde dizide gördüğümüz kadın gibi yaşlılar da vardı. Bu yaşlı insanlar tahliyeden bir süre sonra ölüyor nedeni de radyasyon değil hayatlarını geçirdikleri evden uzak kalmanın verdiği üzüntü.
Sonraki sahnede ormanda ve sularda ölçüm yapıyorlar kaza sonrası ormanlık ve dağlık alanlarda yüksek oranda radyasyon tespit edildiği raporlarda yer alıyor.
Su kaynaklarında ise açık kaynaklarda radyasyon düşükken kapalı kaynaklardan yani suyun dışarı akamadığı kaynaklarda yüksek radyasyon tespit ediliyor. Bu nedenle buralardan balık avlamak da yasaklanıyor.
Daha sonra sıra hayvanlara geliyor. 20-30 km mesafe içindeki alanlarda bitki ve hayvanlarda yüksek radyasyon tespit edildiği raporlarda yer alıyor. Dizide de o çevredeki hayvanların avlanıp gömüldüğünü görüyoruz.
Bir taraftan da çatı temizleme görevleri başlıyor daha düşük radyasyonlu 2 çatı için hemen çözümler bulunuyor ama Masha için biraz kafa patlatmak gerekiyor. Batı Almanya’dan yardım geliyor bunun için dizideki gibi Joker adında ve neredeyse aynı görünümde bir robot yolluyorlar. Sovyet yönetimi Çernobil felaketi sonrası düşmanlara fazla zayıf gözükmemek için gerçek rakamı vermediğinden bu üstün teknoloji robotu da geldiği gibi gidiyor.
“Bizim robotlarımız, yabancı robotlardan daha gelişmiş”
Robot işe yaramayınca geriye tek seçenek kalıyor Biyorobotlar. Yukarıdaki sözü bir belgeselde görmüştüm. Röportaj yapılan kişi bu sözü söylerken kadraja biyorobotlar giriyor. Biyorobotlar için “liquidators” ifadesi de kullanılıyor bu kelime de tasfiyeci anlamına geliyor. Tasfiye kelimesi de son verme, ortadan kaldırma anlamlarına geliyor bir nevi temizlikçiler diyebiliriz. 3000’den fazla tasfiyeci yardımı ile çatı temizleniyor. Anlatma görevini üstlenen kişi her grup için tek tek anlattığını söylüyor. Böyle kritik bir görev için risklere rağmen canla başla çalışan insanlar sayesinde görev başarıyla gerçekleşiyor. Son grup da enkazı temizledikten sonra dizideki gibi bayrak asmak için bir grup daha çıkıyor ve “Tebrikler, görevinizi tamamladınız. 800 ruble ödül alacaksınız” temalı bir konuşma yapılıyor.
Bölümün sonunda da itfaiyeci eşi Lyudmilla’yı görüyoruz. Bebeği radyasyon nedeniyle doğduktan sonra kısa bir süre için ölüyor. Bebeğin radyasyonu emmiş olması kısmını doğrulayan bir içerik yok ancak diğer kısımlar doğru. Tarihte yer etmiş bu büyük dram dizide de yürek burkacak kadar vurucu şekilde yansıtılıyor. Çernobil felaketi çok sayıda insanın hayatını karartıyor ama sanırım en küçük kurbanı o oluyor.
5. Bölüm
Bölüm kaza öncesinden başlıyor, Çernobil Nükleer Santralindeki test hakkında konuşmaları görüyoruz daha sonra kazaya neden olacak o testi erteleme kararından bahsediliyor.
Legasov üzerinde yapılan baskıyı ve gerçeği gizlemesini isteyen KGB görevlilerini görüyoruz devamında. Sonra Khumyuk temsili ile ona destek veren bilim insanlarını görüyoruz.
Mahkemede kazanın raporlarla da doğrulanmış nedenleri anlatılıyor. Hem insan hatası hem ekipman hatası hem de devletin hatasına değiniliyor. Mahkeme sahnesi dekorundan içeriğine kadar gerçek mahkeme ile büyük benzerlik gösteriyor. Tek farkı gerçekte olan mahkeme göstermelik bir mahkeme olduğundan Legasov ve Shcherbina orada yer almıyor. Legasov gerçekleri mahkemede değil kasetlerle açıklıyor. Gerçekteki mahkeme, dizideki mahkemeye göre daha kurgu desek yalan olmaz sanırım.
Mahkeme sonrası Legasov’a yapılan baskıyı ve yalnızlaştırma çabasının temsilini görüyoruz. Legasov tamamen yalnız olarak ölmedi sadece bilim insanlarından, bilimden, hayatını adadığı meslekten uzaklaştırıldı onun açısından bakınca çok da farklı şeyler değil aslında. Daha sonra da gerçekten kareler ile bölüm sona eriyor..
Sonuç
Chernobyl dizisinin, gerçekte olanlarla olan farklarını ve benzerliklerini anlatmaya çalıştık. Net bir cevap olarak “ne kadar gerçek” diye sorarsanız anlatımı pekiştirmek için yapılan birkaç ufak değişiklik dışında fazla değişiklik olmadığından ve bir “çarpıtma” olmadığından dolayı büyük oranda gerçek diyebiliriz.
Sonraki sayfaya birkaç kaynak video ve birkaç rapor ekledik. Olay hakkında biraz daha bilgilenmek isterseniz sizi oraya alalım.
